Vitamine D

Er bestaan 2 vormen van vitamine D, namelijk de plantaardige vorm en de dierlijke vorm. De plantaardige vorm wordt afgekort als D2 en de dierlijke vorm als D3. Vitamine D2 krijgt een paard binnen via het ruwvoer dat hij eet. Vitamine D3 krijgt een paard binnen via zonlicht, wat in de huid wordt omgezet tot vitamine D3. Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. De hoeveelheid vitamine D die een paard kan aanmaken is afhankelijk van het klimaat, het aantal zonuren, de pigmentatie van de huid, de geografische locatie (hoe dicht bij de evenaar), het seizoen en van zijn eigen gezondheid. De capaciteit van een paard om zonlicht om te zetten in vitamine D is per ras en per individu verschillend. Paardenrassen zoals de Arabier of PRE zijn genetisch gezien gewend aan enorme hoeveelheden zonlicht. De omzetting van zonlicht tot vitamine D verloopt daarom bij hun aanzienlijk trager dan bijvoorbeeld bij een Fjord of Konik. De Fjord en Konik zijn gewend aan minder zonuren en zijn daar volledig op aangepast. De omzetting tot vitamine D verloopt bij hun namelijk veel sneller. Zolang deze paarden in hun land van herkomst blijven wonen sluit dit dus perfect aan op de omstandigheden daar. Haal je bijvoorbeeld een PRE naar Nederland, dan wordt het een ander verhaal. In Nederland hebben we minder zonuren en is de intensiteit van de zon ook veel minder dan dat deze paarden gewend zijn. Tel daar bij op dat ze de vitamine D veel trager omzetten en dan loop je dus al snel kans op een tekort.

In de herfst en winter is er in Nederland voor iedereen te weinig zonlicht om voldoende vitamine D aan te kunnen maken. In de lever en de vetvoorraad van je paard ligt een bepaalde hoeveelheid vitamine D opgeslagen die in de zomer is verkregen. Deze voorraad wordt in een gezonde situatie in de winter aangesproken om te zorgen dat het lichaam voldoende vitamine D heeft voor alle belangrijke lichaamsprocessen. Dit gebeurt alleen voldoende wanneer een paard gezond is en in de zomerperiode voldoende zonlicht heeft kunnen omzetten. Staat je paard onder een (vliegen)deken in de zomer of staat hij maar een paar uurtjes per dag buiten? Dan is de kans groot dat hij niet voldoende vitamine D heeft kunnen opslaan, omdat hij te weinig zonlicht direct op zijn huid heeft gehad. Zonder zonlicht direct op je huid kun je ook nauwelijks vitamine D aanmaken. Het kan dus zijn dat je in dit geval vitamine D moet suppleren als je tekorten wilt voorkomen. Dit geldt ook voor paarden die veel worden ingespoten met glansspray of vliegenspray. Deze sprays leggen ook een dun laagje over de huid, welke de opname moeilijker maakt. Was je jouw paard regelmatig? Dan kan het ook handig zijn te suppleren. Het natuurlijke laagje huidvet speelt namelijk een belangrijke rol in de omzetting van zonlicht tot vitamine D. Is je paard te mager? Hou er dan rekening mee dat de opslag van vitamine D in vetweefsel bij jouw paard erg weinig zal zijn. Dit vergroot dus de kans op een tekort in de winter. Om in de winter de in vetweefsel opgeslagen vitamines te kunnen gebruiken is het essentieel dat je paard afvalt. Normaal gesproken komt je paard iets te vet de zomer uit (Let op: iets te vet! Dus niet moddervet!!). Dit vet is zijn wintervoorraad en is dus ook op aan het einde van de winter, zodat hij mooi slank de zomer weer ingaat. Doordat dit vet in de winter wordt verbrand, komt de vitamine D die erin opgeslagen zat ook vrij. Daarnaast haalt een paard in de winter ook een deel van de vitamine D uit ruwvoer.

In de meeste soorten brok en vitaminekorrels/balancers zit standaard al vitamine D toegevoegd. De hoeveelheid kan echter enorm verschillen tussen het ene en het andere merk. Kijk daarom eens goed naar hoeveel je paard nu werkelijk binnenkrijgt. Hou er rekening mee dat je van de meeste soorten basis- of sportbrok minimaal 3kg per dag moet voeren om aan de juiste hoeveelheid vitamines te komen. Een vitaminekorrel of balancer is veel meer geconcentreerd en hier hoef je vaak maar een klein bekertje van te voeren om aan voldoende vitamines te komen. De basisbehoefte van een gezond paard is door de NRC vastgesteld op 3960 IE vitamine D3 per dag. Komt jouw paard aan deze hoeveelheid? Als jouw paard niet helemaal gezond is kan het zelfs zijn dat hij veel meer nodig heeft dan 3960 IE. Houd er rekening mee dat als je paard niet helemaal gezond is de opname, omzetting en opslag van vitamine D vaak slecht verloopt. De opname en omzetting verslechteren, waardoor er minder kan worden opgeslagen. Vervolgens verloopt het aanspreken van deze opgeslagen voorraad in de winter vaak ook moeizaam, waardoor er snel tekorten ontstaan. En dat terwijl een paard met gezondheidsproblemen juist meer vitamine D verbruikt en nodig heeft dan een gezond paard.  Hiervoor hoeft je paard echt niet heel erg ziek te zijn. Dit geldt namelijk ook al voor klachten als zomereczeem, rasp/schilfers of insuline resistentie bijvoorbeeld. In deze gevallen is het dus ook nuttig te bekijken hoeveel jouw paard per dag binnenkrijgt en dit indien nodig aan te vullen met een (D3) supplement.

Heb je twijfels over de hoeveelheid vitamine D die jouw paard binnenkrijgt? Stuur me gerust een berichtje als je even wilt overleggen.